Μέλι: Πόσα μέλια; Ποια μέλια;

Συνεχίζουμε να είμαστε μες στα μέλια! Και πώς να μην είμαστε άλλωστε με ένα τόσο ιδιαίτερο δώρο της φύσης. Αλήθεια, όταν λέμε «μέλια», αναρωτιέστε πόσα είδη μελιών υπάρχουν; Θεωρητικά, όσα και φυτά! Όσα φυτά δίνουν νέκταρ και μελίτωμα και οι μέλισσες τα τρυγούν, θα μπορούσαν να αποτελούν και είδος μελιού. Βέβαια, επειδή τελικά οι ποσότητες παραγωγής δεν είναι μεγάλες, τα είδη περιορίζονται.

Ένα μέλι παίρνει το χαρακτηρισμό του (και μαζί τα χαρακτηριστικά του: γεύση, άρωμα, χρώμα) από την ανθοφορία που επικρατεί στην περιοχή από την οποία προέρχεται. Ας πούμε, μέλι θυμαριού. Φυσικά, μη φανταστείτε ότι σε ένα βαζάκι με θυμαρίσιο μέλι, υπάρχουν στοιχεία μόνο θυμαριού. Το ονομάζουμε έτσι, γιατί το θυμάρι, στην προκειμένη περίπτωση, επικρατεί, μετά από χημική ανάλυση, ως ποσοστό σε γυρεόκοκκο. Αυτός είναι ο τρόπος, βάσει νομοθεσίας, με τον οποίο ξεχωρίζουμε τις κατηγορίες των μελιών: χημική ανάλυση ενός μελιού για να δούμε ποιο είδος γυρεόκοκκου κυριαρχεί. Βέβαια, για να ανήκει σε μια κατηγορία ένα μέλι, υπάρχει και ένα συγκεκριμένο ελάχιστο ποσοστό γυρεόκοκκων που πρέπει να περιέχει. Στην περίπτωση που δεν έχουμε το ελάχιστο ποσοστό γυρεόκοκκων από ένα συγκεκριμένο φυτό, μιλάμε για μέλι ποικίλης ανθοφορίας.

Τα μέλια ανθέων (από νέκταρ λουλουδιών & εξωανθικές εκκρίσεις) έχουν πιο λεπτό άρωμα & γεύση και είναι πιο ανοιχτόχρωμα. Τα μέλια μελιτωμάτων (από τις εκκρίσεις εντόμων που τρέφονται από τα φυτά) έχουν πιο πολλά θρεπτικά στοιχεία πλούσια σε ιχνοστοιχεία, κάλιο, μαγνήσιο, φώσφορο, σίδηρο, νάτριο κ.λπ. και είναι, γενικά, πιο σκοτεινόχρωμα.

Ξέρετε ότι το ελληνικό μέλι είναι σήμερα διεθνώς αναγνωρισμένο ως ΚΟΡΥΦΑΙΟ σε ΓΕΥΣΗ & ΠΟΙΟΤΗΤΑ; Χάρη στην πλούσια χλωρίδα της χώρας μας, θεωρείται από τα καλύτερα μέλια παγκοσμίως!

Η ποικιλία φυτών της Ελλάδας είναι ανεπανάληπτη! Θυμηθείτε τι επηρεάζει το άρωμα και τη γεύση ενός μελιού και, γενικά, τις ιδιότητές του: κυρίως η φυτική και γεωγραφική προέλευσή του. Έτσι, τα χιλιάδες είδη και υποείδη βοτάνων, εκ των οποίων πολλά δεν υπάρχουν αλλού στον κόσμο, καθώς και το σημαντικό εύρος μικροκλιμάτων της χώρας (ξηροθερμικά κυρίως), δημιουργούν τις τέλειες προϋποθέσεις για να μας δώσουν οι μέλισσες εξαιρετικά μέλια. Σκεφτείτε, εφόσον το νέκταρ που τρυγούν οι μέλισσες είναι από βότανα μοναδικά, άρα και οι ιδιότητες των μελιών είναι σαφώς πολύ ιδιαίτερες!

Μέλια που αγαπάμε πολύ:

Θυμαρίσιο μέλι: Ανήκει στα ανθόμελα, όμως ξεχωρίζει ως κατηγορία χάρη στα έντονα αρωματικά & γευστικά χαρακτηριστικά του. Τόσο έντονα που, όταν αναμιγνύεται με άλλους τύπους μελιών, επηρεάζει καθοριστικά το άρωμά τους. H παραγωγή του ανέρχεται περίπου στο 10% της συνολικής παραγωγής μελιού της Ελλάδας. Ιδιότητες: Αντισηπτικές, επουλωτικές, τονωτικές. Θεωρείται ότι δρα προληπτικά σε καρδιαγγειακές διαταραχές και συμβάλλει στην πρόληψη παθήσεων ουροποιητικού & πεπτικού συστήματος αλλά και λοιμωδών & αναπνευστικών παθήσεων. Βοηθά στην αντιμετώπιση της αϋπνίας. Χαρακτηριστικά: Γεύση, πολύ ευχάριστη. Κάποιες φορές, μια αίσθηση καψίματος στο στόμα οφείλεται στην υψηλή φυσική περιεκτικότητα σε φρουκτόζη. Άρωμα, έντονο και ξεχωριστό. Χρώμα, σαν το κεχριμπάρι, λίγο πιο ανοιχτόχρωμο. Το θυμαρίσιο μέλι της Aττικής και των Αιγαιοπελαγίτικων νησιών είναι πιο ανοιχτό από το θυμαρίσιο μέλι της Kρήτης, που φτάνει σε τόνους πιο σκούρους, σχεδόν πορτοκαλί. Κρυσταλλώνει σε 6-18 μήνες.

Πευκόμελο: Μέλι υψηλής θρεπτικής αξίας, χάρη στο μεγάλο αριθμό ουσιών που περιέχει, όπως μέταλλα και ιχνοστοιχεία. Πλούσιο και σε υδατάνθρακες, οργανικά οξέα, πρωτεΐνες, αμινοξέα, μεταλλικά άλατα, ένζυμα, βιταμίνες, νάτριο & κάλιο. Το 65% της συνολικής παραγωγής μελιού στην Eλλάδα προέρχεται από το πεύκο, που θεωρείται το σημαντικότερο μελισσοκομικό φυτό της Ελλάδας. Ιδιότητες: Αντισηπτικές, αντιμικροβιακές. Είναι τονωτικό & βοηθά στην αντιμετώπιση φλεγμονών. Καταπολεμά παθήσεις του λαιμού, δρα κατά του βήχα. Φαίνεται ότι συμβάλλει στην αντιμετώπιση του έλκους, ενώ έρευνες δείχνουν έντονη δράση κατά της ουρικής αρθρίτιδας, αλλά και αντιοιστρογονική δράση σε καρκινικά κύτταρα του μαστού. Χάρη στην υψηλή περιεκτικότητά του σε χολίνη, αντιμετωπίζει τη δυσκοιλιότητα. Το πευκόμελο έχει λιγότερες θερμίδες από τ’ άλλα μέλια. Χαρακτηριστικά: Γεύση με ήπια γλυκύτητα, λόγω της χαμηλής συγκέντρωσης σακχάρων. Άρωμα, αρκετά ιδιαίτερο. Αποχρώσεις, από σκούρο κίτρινο έως ανοιχτό καφέ (πιο ανοιχτόχρωμο αυτό που παράγεται Άνοιξη συγκριτικά με του Φθινοπώρου). Καθώς η φυσική περιεκτικότητά του σε γλυκόζη είναι χαμηλή, κρυσταλλώνει αργά. Μάλιστα, τα αμιγή πευκόμελα παραμένουν ρευστά για πάνω από 1,5 χρόνο.

Ερεικόμελο ή Αναματόμελο (μέλι από ρείκι): Συγκαταλέγεται στην ελίτ των ελληνικών μελιών, χάρη στα δεκάδες φυσικά θρεπτικά στοιχεία του αλλά και τη γεύση του. Είναι μια πολύ καλή επιλογή για την τόνωση του οργανισμού, παιδιά με αναιμία και ηλικιωμένους. Ιδιότητες: Αντισηπτικές & αντιφλεγμονώδεις. Έμφαση σε ουροποιητικό & πεπτικό σύστημα. Σύμμαχος ενάντια σε προστάτη και κολικό νεφρών. Ακόμα, φαίνεται ότι συμβάλλει στη μείωση της χοληστερίνης και στην απομάκρυνση των ελεύθερων ριζών (σημαντικό στην πρόληψη της γήρανσης). Χάρη στη μεγάλη περιεκτικότητα σε φαινόλες, δρα βοηθητικά στο καρδιαγγειακό σύστημα. Χαρακτηριστικά: Γεύση, δυνατή, θυμίζει καραμέλα. Άρωμα, λεπτό, χαρακτηριστικά έντονο από το άρωμα των λουλουδιών της ερείκης. Χρώμα, κοκκινωπό, μετατρέπεται σε καραμελί μετά την κρυστάλλωσή του, η οποία συμβαίνει σε μόλις 1-3 μήνες από τη συλλογή του, λόγω της υψηλής φυσικής περιεκτικότητάς του σε γλυκόζη. Το μέλι ερείκης διακρίνεται σε ανοιξιάτικο (από ανοιξιάτικη ερείκη) και φθινοπωρινό (από φθινοπωρινή ερείκη ή, αλλιώς, σουσούρα). Το φθινοπωρινό θεωρείται πιο θρεπτικό και ιδιαίτερα τονωτικό για τον ανθρώπινο οργανισμό.

Μέλι κουμαριάς: Η κουμαριά είναι ένα πολύ καλό μελισσοκομικό φυτό, ενώ κατέχει μια μοναδικότητα στην ελληνική φύση: έχει ταυτόχρονα μπουμπούκια, άνθη & ώριμα φρούτα! Το μέλι της αποτελεί πηγή τροφής για τις μέλισσες τους μήνες συντήρησής τους – γεγονός που μιμούνται οι μελισσοκόμοι και αφήνουν το κουμαρόμελο στις κυψέλες να το φάνε τα μελίσσια για… ξεχειμώνιασμα! Λέγεται, μάλιστα, ότι «πετυχημένη ανθοφορία» της Κουμαριάς σημαίνει πετυχημένη μελισσοκομική χρονιά και υγιή μελίσσια.
Το μέλι αυτό αποτελεί ιδανική επιλογή για την τόνωση του οργανισμού. Με το χαμηλότερο ποσοστό γλυκόζης (άρα λιγότερες θερμίδες) συγκριτικά με άλλα μέλια & φρουκτόζη σε χαμηλό επίπεδο, είναι ιδανικό για όσους προσέχουν τη σιλουέτα τους. Καθώς, λοιπόν, έχει τη χαμηλότερη περιεκτικότητα σε σάκχαρα, θεωρείται και ΙΔΑΝΙΚΟΤΕΡΟ ΜΕΛΙ ΓΙΑ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ – πάντα εφόσον το επιτρέπει ο γιατρός τους! Ιδιότητες: Πλούσιο σε ιχνοστοιχεία και βιταμίνες. Χάρη στην κουμαρίνη που περιέχει, λειτουργεί ως αντιπηκτικό του αίματος & βοηθά στις θρομβώσεις. Θεωρείται ότι λειτουργεί ως διουρητικό, κατεβάζοντας την πίεση, βοηθώντας νεφρά και προστάτη. Κάνει καλό στο κυκλοφορικό, συμβάλλει στη ρύθμιση της χοληστερίνης. Καταπραΰνει στομαχικούς πόνους και πονοκεφάλους. Με φυσικές αντιβιοτικές ουσίες. Χαρακτηριστικά: Γεύση, σχεδόν πικρή. Γι’ αυτό κάποτε αποτελούσε αποκλειστικά τροφή των μελισσών. Σήμερα, όμως, διακρίνεται για τις «αρωματικές νότες» πικρής καραμέλας (στο εξωτερικό, το αποκαλούν bitter honey-πικρό μέλι). Μετά από κάποιο διάστημα, η πικράδα αρχίζει να χάνεται, σε ποσοστό περίπου 30% κάθε χρόνο. Άρωμα, έντονο, γήινο. Χρώμα, σκούρο κίτρινο, κιτρινοχάλκινο, καστανό. Κρυστάλλωση σε 2-4 μήνες.

Μέλι ελάτης: Με τη χαρακτηριστική «πυκνόρρευστη» υφή, θεωρείται από τα κορυφαία μέλια της χώρας μας! Πλούσιο σε ιχνοστοιχεία, μέταλλα, αμινοξέα & μικροστοιχεία, οργανικά οξέα. Βιταμίνες περιέχει μόνο σε μικρές σχετικά ποσότητες, που, όμως, είναι αρκετές για να συμβάλλουν ουσιαστικά στην καλύτερη αφομοίωση των σακχάρων από τον ανθρώπινο οργανισμό. Σήμερα, θεωρείται μια υπερτροφή με πολλά οφέλη για το ανοσοποιητικό, την επιδερμίδα, τον οργανισμό γενικά. Το μέλι ελάτης συστήνεται για όλες τις ηλικίες, σε αθλητές και, αυστηρά κατόπιν συμβουλής γιατρού, σε άτομα με προδιάθεση για σακχαρώδη διαβήτη ή διαβήτη σε αρχικό στάδιο. Ιδιότητες: Αντιβακτηριδιακή & αντιφλεγμονώδη δράση. Καταπολεμά τον πονόλαιμο (ιδιαίτερα με ζεστό νερό και λεμόνι). Με χαμομήλι ή ζεστό γάλα, αντιμετωπίζει την αϋπνία. Βελτιώνει την αντοχή, την απόδοση στην άσκηση, μειώνει τη μυϊκή κόπωση. Βοηθά την κινητικότητα του εντέρου, καθαρίζει τις τοξίνες, ενώ, η χολίνη που περιέχει, καταπολεμά τη δυσκοιλιότητα.

Μέλι Ελάτης Μαινάλου Βανίλιας ΠΟΠ. Το μοναδικό μέλι ΠΟΠ στην Ελλάδα. Από την περιοχή της Βυτίνας, ίσως το σπανιότερο μέλι παγκοσμίως!
Η Βανίλια Ελάτης, όπως λέγεται, προέρχεται από το μαύρο έλατο του όρους Μαινάλου στην Αρκαδία και είναι ένα ονομαστό προϊόν για τη γεύση του και τη μικρή συγκέντρωσή του σε σάκχαρα. Παράγεται σε οριοθετημένη περιοχή του Μαινάλου, κυρίως στην περιοχή γύρω από την Αλωνίσταινα και τη Βυτίνα – μέλι με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ). Φέρει το όνομα «έλατο βανίλια» και έχει ξεχωριστή εμφάνιση με εντυπωσιακό περλέ, κεχριμπαρένιο χρώμα και μεταλλικές κρεμ ανταύγειες στο εσωτερικό του. Αυτό το αδιαφανές μέλι διακρίνεται για την ιδιαίτερα καλή του γεύση (θυμίζει γεύση καραμέλας βουτύρου ή βανίλιας), δεν είναι πολύ γλυκό και έχει ήπιο άρωμα. Είναι πυκνόρρευστο και, λόγω του χαμηλού ποσοστού σε σάκχαρα, δεν κρυσταλλώνει. Χρώμα που ποικίλλει ανάλογα με την περιοχή προέλευσής του – αποχρώσεις από πολύ σκουρόχρωμο έως πιο ανοιχτό μελί, κόκκινο και περλέ.

Άλλα μέλια: Πορτοκαλιάς. Με καλλυντικές ιδιότητες, αγχολυτικό, καταπραϋντικό. Φλαμουριάς. Με ηρεμιστικές ιδιότητες. Καστανιάς. Αντιμετωπίζει γαστρεντερικές διαταραχές. Λεβάντας. Βοηθάει το νευρικό σύστημα. Αντιμυκητιακή και αντιοξειδωτική δράση. Ακακίας. Αρέσει στα παιδιά, χάρη στη γλυκιά του γεύση, θεωρείται κατάλληλο για διαβητικούς (εφόσον, βέβαια, το επιτρέψει ο γιατρός) χάρη στα χαμηλά ποσοστά σουκρόζης που περιέχει.